🪔 धनत्रयोदशीची माहिती (Dhantrayodashi / Dhanteras)
धनत्रयोदशी हा दिवाळी सणाचा पहिला दिवस असतो. हा दिवस त्रयोदशी तिथीला येतो (आश्विन कृष्ण पक्ष). या दिवशी धन्वंतरी देवता आणि माता लक्ष्मी यांची पूजा केली जाते.
१. धन्वंतरी जयंती
धनत्रयोदशी हा दिवस 'देवांचे वैद्य' भगवान धन्वंतरी यांची जयंती म्हणून साजरा केला जातो.
समुद्रमंथनाच्या वेळी याच दिवशी भगवान धन्वंतरी अमृत कलश घेऊन प्रकट झाले होते.
आयुर्वेद जाणणारे आणि वैद्य मंडळी या दिवशी धन्वंतरी देवाचे पूजन करतात आणि लोकांच्या दीर्घायुष्य व आरोग्यासाठी प्रार्थना करतात.
२. श्री लक्ष्मीतत्त्व:
संध्याकाळी घरात दीप प्रज्वलन करून लक्ष्मी पूजन केले जाते.
धनत्रयोदशीला श्री लक्ष्मीचे तत्त्व पृथ्वीवर मोठ्या प्रमाणात येते.
'धन' म्हणजे शुद्ध लक्ष्मी.
या दिवशी मनुष्याचे व्यवस्थित पोषण होण्यासाठी साहाय्य करणाऱ्या धनाची (संपत्तीची) पूजा केली जाते.
व्यापारी वर्ग या दिवशी आपल्या तिजोरीचे पूजन करतात, कारण त्यांच्या दृष्टीने या दिवसापासून नववर्षाला सुरुवात होते.
सत्कार्यासाठी धन अर्पण करणे ही लक्ष्मीची खरी पूजा आहे.
३. यमदीपदान :
धनत्रयोदशी हे मृत्यूचे देवता यमदेव यांच्याशी संबंधित व्रत आहे.
अकाल मृत्यू टाळण्यासाठी या दिवशी सायंकाळी गव्हाच्या पिठाचा दिवा (किंवा तेरा दिवे) तयार करून घराबाहेर दक्षिणेला तोंड करून ठेवले जातात, याला 'यमदीपदान' म्हणतात. यमदेवासाठी हे दीपदान केले जाते.
४. आरोग्य आणि कडुलिंब:
या दिवशी धन्वंतरी देवाला कडुलिंब आणि साखर याचा प्रसाद वाटला जातो.
कडुलिंबाची उत्पत्ती अमृतापासून झाली आहे, जी धन्वंतरीचे अमृततत्त्व देणारे स्वरूप दर्शवते.
दररोज पाच-सहा कडुलिंबाची पाने खाल्ल्यास व्याधी होण्याची शक्यता कमी होते, असे सांगितले जाते.
५. खरेदीची प्रथा:
या सणानिमित्त नवीन सोन्याचे दागिने विकत घेण्याची प्रथा आहे.
भांडी खरेदी करण्याचीही परंपरा आहे.
🔸 संदेश
“धनत्रयोदशीच्या हार्दिक शुभेच्छा! आरोग्य, संपत्ती आणि आनंद लाभो.”
No comments:
Post a Comment